Ellwangen (Jagst), Basilika St. Vitus: Unterschied zwischen den Versionen
K |
|||
| Zeile 4: | Zeile 4: | ||
|BILD 3= |BILD 3-Text= | |BILD 3= |BILD 3-Text= | ||
|BILD 4= |BILD 4-Text= | |BILD 4= |BILD 4-Text= | ||
| − | |ORT = Marktplatz 1, 73479 Ellwangen (Jagst) | + | |ORT = Marktplatz 1, 73479 Ellwangen (Jagst), Baden-Württemberg, Deutschland |
| − | |GEBÄUDE = | + | |GEBÄUDE = Basilika St. Vitus (ehemalige Stiftskirche, erbaut 1182-1233, Barockisierung des Innenraums ab 1737, gilt als bedeutendstes Werk der schwäbischen Spätromanik) |
|LANDKARTE = 48.961944,10.132083 | |LANDKARTE = 48.961944,10.132083 | ||
| − | |WEITERE ORGELN = | + | |WEITERE ORGELN = Truhenorgel (Kreisz II/6<sup>1</sup>/<sub>2</sub>, 1993), [http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=2027007&LGE=EN&LIJST=lang orgbase.nl] |
|ANDERER NAME = | |ANDERER NAME = | ||
| − | |ERBAUER = Walcker | + | |ERBAUER = Walcker, Ludwigsburg, op. 4096 |
|BAUJAHR = 1964 | |BAUJAHR = 1964 | ||
| − | |UMBAU = 1994 | + | |UMBAU = 1994 Renovierung und Umbau durch Wiedenmann, Eberhardzell |
|GEHÄUSE = Johann Anton Ehrlich (1776) | |GEHÄUSE = Johann Anton Ehrlich (1776) | ||
| − | |GESCHICHTE = | + | |GESCHICHTE = 1737 Orgel eines unbekannten Meisters, 1776 Umbau durch Ehrlich |
| + | |||
| + | 1994 neues Werk von Walcker, eingebaut in das hist. Gehäuse | ||
|STIMMTONHÖHE = | |STIMMTONHÖHE = | ||
|TEMPERATUR = | |TEMPERATUR = | ||
| − | |WINDLADEN = | + | |WINDLADEN = Schleifladen |
| − | |SPIELTRAKTUR = | + | |SPIELTRAKTUR = mechanisch |
| − | |REGISTERTRAKTUR = | + | |REGISTERTRAKTUR = elektrisch |
| − | |REGISTER = | + | |REGISTER = 44 |
| − | |MANUALE = 3, Umfang: C- | + | |MANUALE = 3, Umfang: C-g<sup>3</sup> |
| − | |PEDAL = C- | + | |PEDAL = C-f<sup>1</sup> |
| − | |SPIELHILFEN = III/I, II/I, III/II | + | |SPIELHILFEN = Normalkoppeln: III/I, II/I<ref>wahlweise mechanisch/elektrisch, 1994</ref>, III/II; I/P, II/P, III/P<br>Suboktavkoppeln<ref name="n"></ref>: II/I, III/I, III/II, II/II<br>Superoktavkoppeln<ref name="n">neu 1994</ref>: III/I, III/II |
| + | |||
| + | Erweiterungen 1994<ref>vormals: 3 freie Kombinationen, 1 freie Pedalkombination, 6 feste Kombinationen</ref>: Setzeranlage (16 Ebenen, 12 Kombinationen), Sequenzer, Crescendo, Registerfessel, Zungen ab | ||
}} | }} | ||
{{Disposition3 | {{Disposition3 | ||
|ÜBERSCHRIFT = | |ÜBERSCHRIFT = | ||
| − | |WERK 1 = Hauptwerk | + | |WERK 1 = I Hauptwerk |
|REGISTER WERK 1 = | |REGISTER WERK 1 = | ||
Rohrflöte 16′ | Rohrflöte 16′ | ||
| − | + | Prinzipal 8′ <reF>tlw. neu</ref> | |
Gemshorn 8′ | Gemshorn 8′ | ||
| − | Octave 4′ | + | Octave 4′ <reF>z.T. aus Weitprinzipal. 8' (SW)?</ref> |
Koppelflöte 4′ | Koppelflöte 4′ | ||
| − | Quinte 2 2/ | + | Quinte 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' <ref name="n"></ref> |
| − | Superoktave 2′ | + | Superoktave 2′ <ref name="n"></ref> |
| − | Cornett | + | Cornett 3f 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' <ref name="n"></ref> |
| − | Mixtur | + | Mixtur 5-6f 2' |
Trompete 16′ | Trompete 16′ | ||
| Zeile 51: | Zeile 55: | ||
Trompete 8′ | Trompete 8′ | ||
| − | |||
| − | |WERK 2 = Schwellwerk | + | ''Tremulant'' |
| + | |||
| + | |WERK 2 = II Schwellwerk | ||
|REGISTER WERK 2 = | |REGISTER WERK 2 = | ||
Weitprinzipal 8′ | Weitprinzipal 8′ | ||
| Zeile 61: | Zeile 66: | ||
Harfpfeife 8′ | Harfpfeife 8′ | ||
| − | Vox coelestis 8′ | + | Vox coelestis 8′ ''(ab c)'' <ref name="n"></ref> |
Holzprinzipal 4′ | Holzprinzipal 4′ | ||
| − | Blockflöte 2′ | + | Blockflöte 2′ <reF>= vorm. Waldflöte 4' (P)</ref> |
| − | Mixtur | + | Mixtur 4f 1' |
Fagott 16' | Fagott 16' | ||
| − | Trompette harmonique 8′ | + | Trompette harmonique 8′ <ref name="n"></ref> |
Vox humana 8′ | Vox humana 8′ | ||
| Zeile 77: | Zeile 82: | ||
Schalmey 4′ | Schalmey 4′ | ||
| − | |||
| − | |WERK 3 = Kronwerk | + | ''Tremulant'' |
| + | |||
| + | |WERK 3 = III Kronwerk | ||
|REGISTER WERK 3 = | |REGISTER WERK 3 = | ||
Gedeckt 8′ | Gedeckt 8′ | ||
| Zeile 87: | Zeile 93: | ||
Prinzipal 4′ | Prinzipal 4′ | ||
| − | + | Gemsrohrgedackt 4′ | |
| − | Quintflöte 2 2/ | + | Quintflöte 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' |
| − | Octave 2′ | + | Octave 2′ <ref>= vorm. Blockflöte 2' (KW)</ref> |
| − | Terz 1 3/ | + | Terz 1<sup>3</sup>/<sub>5</sub>' |
| − | Quinte 1 1/ | + | Quinte 1<sup>1</sup>/<sub>3</sub>' <ref>= vorm. Quintflöte 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' (KW)</ref> |
Sifflöte 1′ | Sifflöte 1′ | ||
| − | Scharfzimbel | + | Scharfzimbel 4f <sup>2</sup>/<sub>3</sub>' |
Dulcian 16′ | Dulcian 16′ | ||
| + | |||
| + | Krummhorn 8′ <ref name="n"></ref> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ''Tremulant'' | ||
| + | |||
| + | ''Röhrenglocken'' <reF>Röhrendämpfung an/ab</ref> | ||
| + | |||
| + | |WERK 4 = Pedal | ||
| + | |REGISTER WERK 4 = | ||
| + | Prinzipalbass 16′ | ||
| + | |||
| + | Subbass 16′ | ||
| + | |||
| + | Oktavbass 8′ | ||
| + | |||
| + | Rohrpfeife 8′ | ||
| + | |||
| + | Waldflöte 4′ | ||
| + | |||
| + | Choralbass 4′ <ref>aus vorm. Rohrnasasat 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' (P)</ref> | ||
| + | |||
| + | Hintersatz 4f 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' <ref>aus vorm. Rohrnasat 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' + Larigot 3f 1<sup>3</sup>/<sub>5</sub>' (P)</ref> | ||
| + | |||
| + | Kontrafagott 32′ | ||
| + | |||
| + | Posaune 16′ | ||
| + | |||
| + | Bombarde 8′ | ||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {{Disposition3 | ||
| + | |ÜBERSCHRIFT =Disposition 1964-1994 | ||
| + | |WERK 1 = I Hauptwerk | ||
| + | |REGISTER WERK 1 = | ||
| + | Rohrflöte 16′ | ||
| + | |||
| + | Prinzipal 8′ | ||
| + | |||
| + | Gemshorn 8′ | ||
| + | |||
| + | Oktav 4′ | ||
| + | |||
| + | Koppelflöte 4′ | ||
| + | |||
| + | Rohrnasat 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' | ||
| + | |||
| + | Larigot 3f 1<sup>3</sup>/<sub>5</sub>' | ||
| + | |||
| + | Mixtur 5-7f 1<sup>1</sup>/<sub>3</sub>' | ||
| + | |||
| + | Kling. Zimbel 3f <sup>1</sup>/<sub>2</sub>' | ||
| + | |||
| + | Trompete 16′ | ||
| + | |||
| + | Trompete 8′ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ''Tremulant'' | ||
| + | |||
| + | |WERK 2 = II Schwellwerk | ||
| + | |REGISTER WERK 2 = | ||
| + | Weitprinzipal 8′ | ||
| + | |||
| + | Holzflöte 8′ | ||
| + | |||
| + | Harfpfeife 8′ | ||
| + | |||
| + | Holzprinzipal 4′ | ||
| + | |||
| + | Superoktave 2' | ||
| + | |||
| + | Quintlein 1<sup>1</sup>/<sub>3</sub>' | ||
| + | |||
| + | Paletta <sup>4</sup>/<sub>5</sub>' + <sup>8</sup>/<sub>9</sub>' | ||
| + | |||
| + | Scharff 4-5f | ||
| + | |||
| + | Fagott 16' | ||
| + | |||
| + | Vox humana 8′ | ||
| + | |||
| + | Schalmey 4′ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ''Tremulant'' | ||
| + | |||
| + | |WERK 3 = III Kronwerk | ||
| + | |REGISTER WERK 3 = | ||
| + | Gedeckt 8′ | ||
| + | |||
| + | Rohrquintade 8′ | ||
| + | |||
| + | Prinzipal 4′ | ||
| + | |||
| + | Gemsrohrgedackt 4′ | ||
| + | |||
| + | Blockflöte 2' | ||
| + | |||
| + | Quintflöte 2<sup>2</sup>/<sub>3</sub>' | ||
| + | |||
| + | Terz 1<sup>3</sup>/<sub>5</sub>' | ||
| + | |||
| + | Septime 1<sup>1</sup>/<sub>7</sub>' | ||
| + | |||
| + | Sifflöte 1′ | ||
| + | |||
| + | Scharfzimbel 4f 1<sup>1</sup>/<sub>3</sub>' | ||
| + | |||
| + | Dulzian 16′ | ||
Krummhorn 8′ | Krummhorn 8′ | ||
| − | |||
| − | + | ''Tremulant'' | |
|WERK 4 = Pedal | |WERK 4 = Pedal | ||
| Zeile 121: | Zeile 237: | ||
Waldflöte 4′ | Waldflöte 4′ | ||
| − | + | Piffaro 4′ + 2' + 1' | |
| − | + | Basszink 4f 5<sup>1</sup>/<sub>3</sub>' | |
| − | + | Contrafagott 32′ | |
Posaune 16′ | Posaune 16′ | ||
| Zeile 131: | Zeile 247: | ||
Bombarde 8′ | Bombarde 8′ | ||
}} | }} | ||
| + | |||
| + | ;Anmerkungen | ||
| + | <references/> | ||
{{Verweise | {{Verweise | ||
| − | |ANMERKUNGEN = | + | |ANMERKUNGEN =OSV/Disposition 1964: Hans Böhringer, Stuttgart<br>OSV/Disposition Umbau 1994: Bernhard Ader, Stuttgart |
| − | |DISCOGRAPHIE = | + | |DISCOGRAPHIE = Orgelmusik aus der Basilika Ellwangen, Willibald Bezler, MAS 021, LP |
| − | |LITERATUR = | + | |LITERATUR = [http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=2004979&LGE=EN&LIJST=lang siehe orgbase.nl] |
| − | |WEBLINKS = | + | |WEBLINKS = [https://stvitus-ellwangen.de Seite der Kirchengemeinde] |
| + | |||
| + | [http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=2004979&LGE=EN&LIJST=lang Eintrag bei orgbase.nl] | ||
}} | }} | ||
| Zeile 142: | Zeile 263: | ||
[[Kategorie:1980-1999]] | [[Kategorie:1980-1999]] | ||
[[Kategorie:41-50 Register]] | [[Kategorie:41-50 Register]] | ||
| + | [[Kategorie:Baden-Württemberg]] | ||
[[Kategorie:Deutschland]] | [[Kategorie:Deutschland]] | ||
[[Kategorie:Ostalbkreis]] | [[Kategorie:Ostalbkreis]] | ||
[[Kategorie:Walcker (Ludwigsburg)]] | [[Kategorie:Walcker (Ludwigsburg)]] | ||
| − | |||
Version vom 8. Mai 2020, 13:32 Uhr
Adresse: Marktplatz 1, 73479 Ellwangen (Jagst), Baden-Württemberg, Deutschland
Gebäude: Basilika St. Vitus (ehemalige Stiftskirche, erbaut 1182-1233, Barockisierung des Innenraums ab 1737, gilt als bedeutendstes Werk der schwäbischen Spätromanik)
Weitere Orgeln: Truhenorgel (Kreisz II/61/2, 1993), orgbase.nl
| Orgelbauer: | Walcker, Ludwigsburg, op. 4096 |
| Baujahr: | 1964 |
| Geschichte der Orgel: | 1737 Orgel eines unbekannten Meisters, 1776 Umbau durch Ehrlich
1994 neues Werk von Walcker, eingebaut in das hist. Gehäuse |
| Umbauten: | 1994 Renovierung und Umbau durch Wiedenmann, Eberhardzell |
| Gehäuse: | Johann Anton Ehrlich (1776) |
| Windladen: | Schleifladen |
| Spieltraktur: | mechanisch |
| Registertraktur: | elektrisch |
| Registeranzahl: | 44 |
| Manuale: | 3, Umfang: C-g3 |
| Pedal: | C-f1 |
| Spielhilfen, Koppeln: | Normalkoppeln: III/I, II/I[1], III/II; I/P, II/P, III/P Suboktavkoppeln[2]: II/I, III/I, III/II, II/II Superoktavkoppeln[2]: III/I, III/II Erweiterungen 1994[3]: Setzeranlage (16 Ebenen, 12 Kombinationen), Sequenzer, Crescendo, Registerfessel, Zungen ab |
Disposition
| I Hauptwerk | II Schwellwerk | III Kronwerk | Pedal |
| Rohrflöte 16′
Prinzipal 8′ [4] Gemshorn 8′ Octave 4′ [5] Koppelflöte 4′ Quinte 22/3' [2] Superoktave 2′ [2] Cornett 3f 22/3' [2] Mixtur 5-6f 2' Trompete 16′ Trompete 8′
|
Weitprinzipal 8′
Holzflöte 8′ Harfpfeife 8′ Vox coelestis 8′ (ab c) [2] Holzprinzipal 4′ Blockflöte 2′ [6] Mixtur 4f 1' Fagott 16' Trompette harmonique 8′ [2] Vox humana 8′ Schalmey 4′
|
Gedeckt 8′
Rohrquintade 8′ Prinzipal 4′ Gemsrohrgedackt 4′ Quintflöte 22/3' Octave 2′ [7] Terz 13/5' Quinte 11/3' [8] Sifflöte 1′ Scharfzimbel 4f 2/3' Dulcian 16′ Krummhorn 8′ [2]
Röhrenglocken [9] |
Prinzipalbass 16′
Subbass 16′ Oktavbass 8′ Rohrpfeife 8′ Waldflöte 4′ Choralbass 4′ [10] Hintersatz 4f 22/3' [11] Kontrafagott 32′ Posaune 16′ Bombarde 8′ |
Disposition 1964-1994
| I Hauptwerk | II Schwellwerk | III Kronwerk | Pedal |
| Rohrflöte 16′
Prinzipal 8′ Gemshorn 8′ Oktav 4′ Koppelflöte 4′ Rohrnasat 22/3' Larigot 3f 13/5' Mixtur 5-7f 11/3' Kling. Zimbel 3f 1/2' Trompete 16′ Trompete 8′
|
Weitprinzipal 8′
Holzflöte 8′ Harfpfeife 8′ Holzprinzipal 4′ Superoktave 2' Quintlein 11/3' Paletta 4/5' + 8/9' Scharff 4-5f Fagott 16' Vox humana 8′ Schalmey 4′
|
Gedeckt 8′
Rohrquintade 8′ Prinzipal 4′ Gemsrohrgedackt 4′ Blockflöte 2' Quintflöte 22/3' Terz 13/5' Septime 11/7' Sifflöte 1′ Scharfzimbel 4f 11/3' Dulzian 16′ Krummhorn 8′
|
Prinzipalbass 16′
Subbass 16′ Oktavbass 8′ Rohrpfeife 8′ Waldflöte 4′ Piffaro 4′ + 2' + 1' Basszink 4f 51/3' Contrafagott 32′ Posaune 16′ Bombarde 8′ |
- Anmerkungen
- ↑ wahlweise mechanisch/elektrisch, 1994
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 neu 1994
- ↑ vormals: 3 freie Kombinationen, 1 freie Pedalkombination, 6 feste Kombinationen
- ↑ tlw. neu
- ↑ z.T. aus Weitprinzipal. 8' (SW)?
- ↑ = vorm. Waldflöte 4' (P)
- ↑ = vorm. Blockflöte 2' (KW)
- ↑ = vorm. Quintflöte 22/3' (KW)
- ↑ Röhrendämpfung an/ab
- ↑ aus vorm. Rohrnasasat 22/3' (P)
- ↑ aus vorm. Rohrnasat 22/3' + Larigot 3f 13/5' (P)
Bibliographie
| Anmerkungen: | OSV/Disposition 1964: Hans Böhringer, Stuttgart OSV/Disposition Umbau 1994: Bernhard Ader, Stuttgart |
| Literatur: | siehe orgbase.nl |
| Discographie: | Orgelmusik aus der Basilika Ellwangen, Willibald Bezler, MAS 021, LP |
| Weblinks: | Seite der Kirchengemeinde |