Helsinki, Konzerthaus (Rieger-Orgel): Unterschied zwischen den Versionen

Aus Organ index
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Markierungen: Mobile Web-Bearbeitung Mobile Bearbeitung Erweiterte mobile Bearbeitung
Zeile 1: Zeile 1:
 
{{Orgelbeschreibung
 
{{Orgelbeschreibung
|BILD 1=        |BILD 1-Text=
+
|BILD 1= Rieger organ helsinki 08.jpg         |BILD 1-Text=
|BILD 2=         |BILD 2-Text=
+
|BILD 2= Rieger organ helsinki 01.jpg        |BILD 2-Text=
 
|BILD 3=        |BILD 3-Text=
 
|BILD 3=        |BILD 3-Text=
 
|BILD 4= Helsinki Music Center 9 September 2011.jpg    |BILD 4-Text=
 
|BILD 4= Helsinki Music Center 9 September 2011.jpg    |BILD 4-Text=
Zeile 9: Zeile 9:
 
|WEITERE ORGELN  = [[Helsinki, Musikhaus (Rieger-Orgel)|Rieger-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Forster-Orgel)|Forster-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Verschueren-Orgel)|Verschueren-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Italienische Orgel)|Italienische Orgel]]
 
|WEITERE ORGELN  = [[Helsinki, Musikhaus (Rieger-Orgel)|Rieger-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Forster-Orgel)|Forster-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Verschueren-Orgel)|Verschueren-Orgel]], [[Helsinki, Musikhaus (Italienische Orgel)|Italienische Orgel]]
 
|ANDERER NAME    =  
 
|ANDERER NAME    =  
|ERBAUER        = Rieger Orgelbau
+
|ERBAUER        = Rieger Orgelbau (Schwarzach)
 
|BAUJAHR        = 2021-2023
 
|BAUJAHR        = 2021-2023
 
|UMBAU          =  
 
|UMBAU          =  
 
|GEHÄUSE        =  
 
|GEHÄUSE        =  
|GESCHICHTE      =  
+
|GESCHICHTE      = Die Orgel ist die größte in Finnland. Für die Gestaltung der Orgel war eine eigene künstlerische Arbeitsgruppe verantwortlich. Das Design entstand in Zusammenarbeit von Harald Schwarz und Wendelin Eberle. Die Orgel kostete 4,4 Millionen Euro und wurde am 1. Januar 2024 Einweihung. Beim Einweihungskonzert spielte der französische Organist Olivier Latry.
|STIMMTONHÖHE    =  
+
Der Spieltisch mit mechanische spieltraktur steht auf der rechten Seite der Orgel, ein weiterer mobiler Spieltisch mit elektrische spieltraktur befindet sich im Orchesterbühne. Im mechanische spieltische IV. Manual sind die Register Violoncelle 8', Principal 4', Clarinette 8' und Glissando 4' vierteltönig ausgebaut (24 Töne pro Oktave).
|TEMPERATUR      =  
+
|STIMMTONHÖHE    = a<sup>1</sup> = 442 Hz bei 15° C
|WINDLADEN      =  
+
|TEMPERATUR      = gleichstufig
 +
|WINDLADEN      = Schleifladen
 
|SPIELTRAKTUR    = mechanisch / elektrisch
 
|SPIELTRAKTUR    = mechanisch / elektrisch
 
|REGISTERTRAKTUR = elektrisch
 
|REGISTERTRAKTUR = elektrisch
Zeile 22: Zeile 23:
 
|MANUALE        = 4, C-c<sup>4</sup>
 
|MANUALE        = 4, C-c<sup>4</sup>
 
|PEDAL          = C-g<sup>1</sup>
 
|PEDAL          = C-g<sup>1</sup>
|SPIELHILFEN    = Mechanisch: I/II, III/II, IV/II, IV/III, I/P, II/P, III/P, IV/P
+
|SPIELHILFEN    = II/I, III/I, IV/I, I/II, III/II, IV/II, IV/III, I/P, II/P, III/P, IV/P, I 4', I 16', II/I 4', II/I 16', III/I 4', III/I 16', IV/I 4', IV/I 16', II 4', II 16', I/II 4', I/II 16', III/II 4', III/II 16', IV/II 4', IV/II 16', III 4', III 16', IV/III 4', IV/III 16', IV 4', IV 16'.
Elektrisch: II/I, III/I, IV/I, I/II, I/II, III/II, IV/II, IV/III
+
I Unison ab, II Unison ab, III Unison ab, IV Unison ab. 3 freie programmierbar Koppeln. Setzeranlage (REA-Kombinationssystem). Sequenzer vor und zurück. Sostenuto für jede Klaviatur, Sostenuto + für jede Klaviatur. Pizzicato für jede Klaviatur. Generalcrescendo als Balanciertritt. Handregister ab. Flexibler Winddruck für Orchesterwerk und Positiv. Schwelltritt für Orchesterwerk, Récit, Solo und Harmonica.
16' & 4' auf allen Manualen. 3 freie programmierbare Koppeln. REA-Kombinationssystem.
 
2 Spieltische: Hauptspieltisch (mechanische Traktur), mobiler Spieltisch (elektrische Traktur)
 
 
}}
 
}}
  
 
{{Disposition5
 
{{Disposition5
|ÜBERSCHRIFT    = Geplante Disposition
+
|ÜBERSCHRIFT    =
|WERK 1          = I Orchesterwerk (SW)
+
|WERK 1          = I Orchesterwerk
 
|REGISTER WERK 1 =
 
|REGISTER WERK 1 =
 
Bourdon 16'
 
Bourdon 16'
Zeile 48: Zeile 47:
 
Dolce 8'
 
Dolce 8'
  
Dolce celeste 8'
+
Dolce céleste 8'
  
 
Octave 4'
 
Octave 4'
Zeile 60: Zeile 59:
 
Mixtur III-IV 2'
 
Mixtur III-IV 2'
  
Harmonia aetheria II-V 2<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
+
Harmonia aetheria III-V 2<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
  
 
Basson 16'
 
Basson 16'
Zeile 68: Zeile 67:
 
Cor anglais 8'
 
Cor anglais 8'
  
Clarinette 8'
+
Clarinette 8' <ref>Durchschlagend.</ref>
  
  
Zeile 97: Zeile 96:
  
 
Octave 2'
 
Octave 2'
 +
 +
Cornet V 8'
  
 
Fourniture III 2<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
 
Fourniture III 2<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
  
Plein Jeu IV-V 1<sup> 1</sup>/<Sub>3</Sub>'
+
Plein jeu IV-V 1<sup> 1</sup>/<Sub>3</Sub>'
  
 
Cymbale tierce III 1'
 
Cymbale tierce III 1'
 
Cornet V 8'
 
  
 
Posaune 16'
 
Posaune 16'
Zeile 113: Zeile 112:
 
|WERK 3          = III Positiv
 
|WERK 3          = III Positiv
 
|REGISTER WERK 3 =
 
|REGISTER WERK 3 =
Quintaden 16'
+
Quintadena 16'
  
 
Principal 8'
 
Principal 8'
Zeile 119: Zeile 118:
 
Bourdon 8'
 
Bourdon 8'
  
Quintaden 8'
+
Quintadena 8'
  
 
Salicional 8'
 
Salicional 8'
Zeile 139: Zeile 138:
 
Sifflöte 1'
 
Sifflöte 1'
  
None 8</sup>/<Sub>9</Sub>'
+
None <sup>8</sup>/<Sub>9</Sub>'
  
 
Mixtur IV 2'
 
Mixtur IV 2'
Zeile 153: Zeile 152:
  
 
''Tremulant''
 
''Tremulant''
|WERK 4          = III Récit (SW)
+
|WERK 4          = IV Récit expressif
 
|REGISTER WERK 4 =
 
|REGISTER WERK 4 =
 
Bourdon 16'
 
Bourdon 16'
Zeile 163: Zeile 162:
 
Bourdon 8'
 
Bourdon 8'
  
Viole de Gambe 8'
+
Viole de gambe 8'
  
 
Voix céleste 8'
 
Voix céleste 8'
Zeile 177: Zeile 176:
 
Tierce harmonique 1<sup> 3</sup>/<Sub>5</Sub>'
 
Tierce harmonique 1<sup> 3</sup>/<Sub>5</Sub>'
  
Plein Jeu IV 1<sup> 1</sup>/<Sub>3</Sub>'
+
Plein jeu V 1<sup> 1</sup>/<Sub>3</Sub>'
  
 
Bombarde 16'
 
Bombarde 16'
Zeile 191: Zeile 190:
  
 
''Trémolo''
 
''Trémolo''
|WERK 5          = Auxiliaire<ref>Jedem der vier Manuale und dem Pedal frei zuordenbar.</ref>
+
|WERK 5          = Chamade <ref name=tm1>Jedem der vier Manuale und dem Pedal frei zuteilbar.</ref>
 
|REGISTER WERK 5 =
 
|REGISTER WERK 5 =
'''Chamade'''
+
Chamade 16' ''B/D''
Chamade 16'
 
  
Chamade 8'
+
Chamade 8' ''B/D''
  
Chamade 4'
+
Chamade 4' ''B/D''
  
  
'''Solo'''
+
'''Solo expressif''' <ref name=tm1 />
 +
 
  
 
Principal 8'
 
Principal 8'
Zeile 208: Zeile 207:
  
 
Violoncelle 8'
 
Violoncelle 8'
 
Violoncelle MT 8' <ref name=tm1>Mikrotonal.</ref>
 
  
 
Voix céleste 8'
 
Voix céleste 8'
Zeile 215: Zeile 212:
 
Principal 4'
 
Principal 4'
  
Principal MT 4' <ref name=tm1 />
+
Flûte 4'
  
Flûte 4'
+
Plein jeu IV 2'
  
Glissando 4'
+
French Horn 8'
  
Plein Jeu IV 2'
+
Clarinette 8'
  
 
Tuba 8'
 
Tuba 8'
Zeile 227: Zeile 224:
 
Tuba 4'
 
Tuba 4'
  
Waldhorn 8'
 
  
Clarinette 8'
+
Chimes 8' <ref>g<sup>0</sup>-g<sup>2</sup>.</ref>
 +
 
 +
 
 +
'''Solo mikrotonal''' <ref name=tm1 />
 +
 
 +
 
 +
Violoncelle MT 8'
 +
 
 +
Principal MT 4'
 +
 
 +
Clarinette MT 8'
 +
 
 +
Glissando MT 4'
 +
 
  
Clarinette MT 8' <ref name=tm1 />
+
'''Solo II''' <ref name=tm1 />
  
Chimes 8'
 
  
 +
Harmonica 16'
  
Physharmonica 16'
+
Harmonica 8'
  
Physharmonica 8'
 
  
 
Celesta 8'
 
Celesta 8'
|WERK 6          = Großpedal
+
|WERK 6          = Hauptpedal
 
|REGISTER WERK 6 =
 
|REGISTER WERK 6 =
Principalbaß 32'
+
Principalbass 32'
  
 
Untersatz 32'
 
Untersatz 32'
Zeile 249: Zeile 257:
 
Principal 16'
 
Principal 16'
  
Violonbaß 16'
+
Offenbass 16'
  
Subbaß 16'
+
Violonbass 16' <ref>C-A im Prospekt.</ref>
  
Offenbaß 16'
+
Subbass 16'
  
Quintbaß 10<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
+
Quintbass 10<sup> 2</sup>/<Sub>3</Sub>'
  
Octavbaß 8'
+
Oktavbass 8'
  
 
Bourdon 8'
 
Bourdon 8'
Zeile 271: Zeile 279:
 
Choralflöte 4'
 
Choralflöte 4'
  
Rauschquinte IV 4'
+
Rauschquinte V 4'
  
 
Kontrabombarde 32'
 
Kontrabombarde 32'
Zeile 285: Zeile 293:
 
Clairon 4'
 
Clairon 4'
  
'''Orchester-Pedal'''
 
  
Akustikbaß 32'
+
'''Orchesterpedal'''
 +
 
 +
 
 +
Akustikbass 32'
  
 
Bourdon 16'
 
Bourdon 16'
Zeile 293: Zeile 303:
 
Salicional 16'
 
Salicional 16'
  
Gedecktbaß 8'
+
Gedecktbass 8'
  
Salicetbaß 8'
+
Salicional 8'
  
 
Basson 16'
 
Basson 16'
Zeile 310: Zeile 320:
 
|LITERATUR      =   
 
|LITERATUR      =   
 
|DISCOGRAPHIE    =       
 
|DISCOGRAPHIE    =       
|WEBLINKS        =[https://de.wikipedia.org/wiki/Musiikkitalo  Wikipedia]
+
|WEBLINKS        =
 +
'''Olivier Latry  Inaugural Concert at The New Rieger Organ in Musiikkitalo, Helsinki, Finland:'''
 +
<youtube>https://www.youtube.com/watch?v=yzQqz_eCgP4</youtube>
 +
 
 +
[https://de.wikipedia.org/wiki/Musiikkitalo  Wikipedia]
 
}}
 
}}
  
 +
[[Kategorie:2020-2039]]
 
[[Kategorie:Finnland]]
 
[[Kategorie:Finnland]]
 
[[Kategorie:Helsinki]]
 
[[Kategorie:Helsinki]]
[[Kategorie:2020-2039]]
+
[[Kategorie:Rieger Orgelbau]]
 
[[Kategorie:Über 100 Register]]
 
[[Kategorie:Über 100 Register]]
[[Kategorie:Rieger Orgelbau]]
+
[[Kategorie:Uusimaa]]

Version vom 16. März 2024, 10:03 Uhr


Rieger organ helsinki 08.jpg
Rieger organ helsinki 01.jpg
Helsinki Music Center 9 September 2011.jpg
Orgelbauer: Rieger Orgelbau (Schwarzach)
Baujahr: 2021-2023
Geschichte der Orgel: Die Orgel ist die größte in Finnland. Für die Gestaltung der Orgel war eine eigene künstlerische Arbeitsgruppe verantwortlich. Das Design entstand in Zusammenarbeit von Harald Schwarz und Wendelin Eberle. Die Orgel kostete 4,4 Millionen Euro und wurde am 1. Januar 2024 Einweihung. Beim Einweihungskonzert spielte der französische Organist Olivier Latry.

Der Spieltisch mit mechanische spieltraktur steht auf der rechten Seite der Orgel, ein weiterer mobiler Spieltisch mit elektrische spieltraktur befindet sich im Orchesterbühne. Im mechanische spieltische IV. Manual sind die Register Violoncelle 8', Principal 4', Clarinette 8' und Glissando 4' vierteltönig ausgebaut (24 Töne pro Oktave).

Stimmtonhöhe: a1 = 442 Hz bei 15° C
Temperatur (Stimmung): gleichstufig
Windladen: Schleifladen
Spieltraktur: mechanisch / elektrisch
Registertraktur: elektrisch
Registeranzahl: 122
Manuale: 4, C-c4
Pedal: C-g1
Spielhilfen, Koppeln: II/I, III/I, IV/I, I/II, III/II, IV/II, IV/III, I/P, II/P, III/P, IV/P, I 4', I 16', II/I 4', II/I 16', III/I 4', III/I 16', IV/I 4', IV/I 16', II 4', II 16', I/II 4', I/II 16', III/II 4', III/II 16', IV/II 4', IV/II 16', III 4', III 16', IV/III 4', IV/III 16', IV 4', IV 16'.

I Unison ab, II Unison ab, III Unison ab, IV Unison ab. 3 freie programmierbar Koppeln. Setzeranlage (REA-Kombinationssystem). Sequenzer vor und zurück. Sostenuto für jede Klaviatur, Sostenuto + für jede Klaviatur. Pizzicato für jede Klaviatur. Generalcrescendo als Balanciertritt. Handregister ab. Flexibler Winddruck für Orchesterwerk und Positiv. Schwelltritt für Orchesterwerk, Récit, Solo und Harmonica.



Disposition

I Orchesterwerk II Hauptwerk III Positiv IV Récit expressif Chamade [1] Hauptpedal
Bourdon 16'

Salicional 16'

Geigenprincipal 8'

Wienerflöte 8'

Gedeckt 8'

Salicional 8'

Unda maris 8'

Dolce 8'

Dolce céleste 8'

Octave 4'

Flûte 4'

Viola 4'

Violon 2'

Mixtur III-IV 2'

Harmonia aetheria III-V 2 2/3'

Basson 16'

Horn 8'

Cor anglais 8'

Clarinette 8' [2]


Tremulant

Principal 16'

Bourdon 16'

Principal 8'

Flûte major 8'

Rohrflöte 8'

Großquinte 5 1/3'

Octave 4'

Gemshorn 4'

Großterz 3 1/5'

Quinte 2 2/3'

Septime 2 2/7'

Octave 2'

Cornet V 8'

Fourniture III 2 2/3'

Plein jeu IV-V 1 1/3'

Cymbale tierce III 1'

Posaune 16'

Trompete 8'

Klarine 4'

Quintadena 16'

Principal 8'

Bourdon 8'

Quintadena 8'

Salicional 8'

Principal 4'

Flûte 4'

Nazard 2 2/3'

Quarte de Nazard 2'

Tierce 1 3/5'

Larigot 1 1/3'

Septième 1 1/7'

Sifflöte 1'

None 8/9'

Mixtur IV 2'

Dulcian 16'

Trompette 8'

Cromorne 8'

Regal 8'


Tremulant

Bourdon 16'

Diapason 8'

Flûte harmonique 8'

Bourdon 8'

Viole de gambe 8'

Voix céleste 8'

Flûte traversière 4'

Viole 4'

Nazard harmonique 2 2/3'

Octavin 2'

Tierce harmonique 1 3/5'

Plein jeu V 1 1/3'

Bombarde 16'

Trompette harmonique 8'

Hautbois 8'

Voix humaine 8'

Clairon harmonique 4'


Trémolo

Chamade 16' B/D

Chamade 8' B/D

Chamade 4' B/D


Solo expressif [1]


Principal 8'

Flûte harmonique 8'

Violoncelle 8'

Voix céleste 8'

Principal 4'

Flûte 4'

Plein jeu IV 2'

French Horn 8'

Clarinette 8'

Tuba 8'

Tuba 4'


Chimes 8' [3]


Solo mikrotonal [1]


Violoncelle MT 8'

Principal MT 4'

Clarinette MT 8'

Glissando MT 4'


Solo II [1]


Harmonica 16'

Harmonica 8'


Celesta 8'

Principalbass 32'

Untersatz 32'

Principal 16'

Offenbass 16'

Violonbass 16' [4]

Subbass 16'

Quintbass 10 2/3'

Oktavbass 8'

Bourdon 8'

Gemshorn 8'

Großterz 6 2/5'

Großquinte 5 1/3'

Großseptime 4 4/7'

Choralflöte 4'

Rauschquinte V 4'

Kontrabombarde 32'

Kontrafagott 32'

Bombarde 16'

Fagott 16'

Trompete 8'

Clairon 4'


Orchesterpedal


Akustikbass 32'

Bourdon 16'

Salicional 16'

Gedecktbass 8'

Salicional 8'

Basson 16'

Basson 8'


Anmerkungen:

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Jedem der vier Manuale und dem Pedal frei zuteilbar.
  2. Durchschlagend.
  3. g0-g2.
  4. C-A im Prospekt.



Bibliographie

Weblinks: Olivier Latry Inaugural Concert at The New Rieger Organ in Musiikkitalo, Helsinki, Finland:

Wikipedia