Würzburg, Hochschule für Musik (Konzertsaal)

Aus Organ index
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Alternativer Name: Hyper-Orgel, Bossert-Orgel
Orgelbauer: Orgelbau Klais, Bonn
Baujahr: 2016 / 2024
Stimmtonhöhe: 442 Hz bei 22°C
Temperatur (Stimmung): wohltemperiert nach Fischer
Windladen: Kegelladen, teilweise mit Proportionalmagneten
Spieltraktur: elektrisch
Registertraktur: elektrisch
Registeranzahl: 66 + 152 Trm., Ext. etc. = 218 (309 Registerwippen)
Manuale: 4, C-c’’’’
Pedal: C-g’


Disposition

I Cornettwerk II Hauptwerk III Echo IV Récit Pedal
Bordun 32’ [1] [2]

Salicet 32’ [3] [2]

Principal 16’

Violon 16’ [4]

Bordunflauten 16’ [2]

Harmonika 16’ [4]

Quint 10 2/3’

Principal primo 8’ [2]

Principal secondo 8’ [2]

Stentorgambe 8’ [4]

Violon 8’ [4]

Doppelgedackt 8’

Quintatön 8’ [3]

Salicional 8’ [3]

Terz 6 2/5’

Quint 5 1/3’ [5]

Septime 4 4/7’

Principal 4’ [5]

Kleingedackt 4’ [2]

Dolcissimo 4’ [2]

Terz 3 1/5’ [5]

Quint 2 2/3’ [5]

Septime 2 2/7’ [5]

Principal 2’ [2]

Terz (Bass) 1 3/5’ [5]

Terz (Diskant) 1 3/5’ [5]

Quint 1 1/3’ [5]

Septime 1 1/7’ [5]

Principal 1’ [2]

Quint rep. 2 2/3’ [2]

Principal rep. 4’ [2]

Fourniture major 3f 2 2/3’

Fourniture minor 3f 1’

Grand Cornet 3f 32’[6]

Grand Cornet 5f [6]

Cornett-Mixtur 2-4f [4]

Trompete 16’ [2]

Trompete 8’ [2]

Clarinette 8’ [4]

Clairon 4’ [4]

Cornettino 2’ [7] [2]

Physharmonika 16’ [1]

Physharmonika 8’ [1]

Physharmonika 4’ [1]


Koppeln

Aequal I aus (Bass)

Aequal I aus (Diskant)

II – I

II – I 4’

II – I 16’

III – I

III – I 4’

III – I 16’

IV – I

IV – I 4’

IV – I 16’

Ped – I

Inverskoppel I C vs. g’’’

Gross-Untersatz 32’ [8] [2]

Gross-Principal 16’ [2]

Quintatön 16’ [9]

Salicional 16’ [9]

Principal 8’ [9] [10]

Violon 8’ [4]

Gemshorn 8’ [10] [11]

Viola di Gamba 8’ [9] [10]

Quintatön 8’ [9] [10]

Rohrflöte 8’ [4]

Gedackt 8’ [10]

Flauten 8’ [9]

Cythara 8’ (schwebend) [9]

Flaut Travers 8’ [11] [5]

Quinta 6’ [10] [11]

Octav 4’ [9] [10]

Gemshorn 4’ [11] [5]

Rohrflöte 4’ [4]

Flaut Travers 4’ [11]

Zartflöte 4’ [4]

Quint 2 2/3’ [8]

Octavilet 2f 2’ [2]

Sesquialtera 2f 2 2/3’ [11]

Mixtur 4f 2’ [10]

Cymbel 2f 1/2’ [10]

Clarinette 16’ [4]

Fagott 16’ [3]

Bassetthorn 16’ [11]

Trompete 8’ [10]

Clarinette 8’ [4]

Bassetthorn 8’ [11]

Schalmey 4’ [4] [5]


Koppeln

I – II

I – II 4’

I – II 16’

II – II 4’

Aequal II aus

II – II 16’

III – II

III – II 4’

II – II 16’

IV – II

IV – II 4’

IV – II 16’

Inverskoppel II C vs. a’’’ (BACH)

Gross-Gedackt 16’ [9]

Harmonika 16’ [4]

Violon 8’ [4]

Labialclarinette 8’ [9]

Gemshorn 8’ [11]

Salicional 8’ [9]

Rohrflöte 8’ [4]

Gedackt 8’ [11]

Concertflöte 8’ [9]

Hohlflöte 8’ [9]

Dolce 8’ [9]

Holzharmonika 8’ [9]

Vox Coelestis 8’ [4]

Quinta 6’ [11]

Fugara 4’ [2]

Principal 4’ [11] [2]

Nachthorn 4’ [4] [2]

Spitzflöte 4’ [9] [10]

Flaut Travers 4’ [11]

Zartflöte 4’ [4]

Vox Coelestis 4’ [4]

Tertia rep. 4/5’ [4]

Quinta 3’ [10]

Principal 2’ [8]

Flautino 2’ [9]

Terz 1 3/5’ [8]

Harm. Aetheria 4f 2 2/3’ [9]

Rauschquint 2f 2 2/3’ [9]

Sesquialtera 2f 2 2/3’ [11]

Quint 1 1/3’ [8]

Principal 1’ [8]

Mixtur 3f [2]

Vox Humana 8’ [10]

Physharmonika 16’

Physharmonika 8’ [5]

Physharmonika 4’ [5]


Koppeln

I – III

I – III 4’

I – III 16’

II – III

II – III 4’

II – III 16’

III – III 4’

Aequal III aus

III – III 16’

IV – III

IV – III 4’

IV – III 16’

Inverskoppel III C vs. a’’’ (BACH)

Forte-Abteilung

Violon 16’ [12]

Salicional 16’ [3]

Stentorgambe 8’

Jubalflöte 8’

Violon 8’

Bourdon 8’

Stentorgambe 4’ [5]

Jubalflöte 4’ [5]

Bourdon 4’ [5]

Quint rep. 1 1/3’ [2]

Terz rep. 4/5’

Septime rep. 4/7’

Tritonus 3f [6]

Cornett-Mixtur 2-4f

Bombarde 16’

Clarinette 16’ (aufschlagend)

Bassetthorn 16’ [2]

Trompette 8’ [5]

Clarinette 8’ [5]

Bassetthorn 8’ [5]

Clarine 4’ [5]

Skinner-Clarinette 8’
(durchschlagend, original Skinner)


Piano-Abteilung

Harmonika 16’

Salicional 8’ [3]

Flaut Travers 8’ [11]

Aeoline 8’

Vox Coelestis 8’

Zartflöte 4’

Aeoline 4’

Vox Coelestis 4’ [5]

Aeoline 2 2/3’

Aeoline 2’ [5]

Aeoline 1 3/5’

Aeoline 1 1/3’ [5]

Aeoline 1 1/7’

Aeoline 1’ [5]

Aeoline 8/9’

Aeoline 8/15’

Echo 4f [6]

Septim-Zimbel 2f [6]

Repetier. None [2]

Perfecta 3f [2]

Imperfecta 3f [2]

Comes zu Perfecta 3f [2]

Echo-Theorbe Disk. 3f 32’ [6]

Harmonika-Regal 16’ [2]

Aeolinen-Regal 8’ [6]

Hautbois 8’

Schalmey 8’ [2]

Physharmonika 16’ [1]

Physharmonika 8’ [1]

Physharmonika 4’ [1]


Koppeln

IV – IV 4’

IV – IV 16’

Aequal IV aus (Bass)

Aequal IV aus (Diskant)

I – IV

Inverskoppel IV C vs. g’’’


Extras

Wind Auslass C

Wind Auslass Cs

Wind Auslass D

Wind Auslass Ds

Resonator L

Resonator M

Untersatz 32’ [12] [5]

Flûte 16’ [12]

Violonbass 16’ [4] [12]

Subbass 16’ [10] [12]

Salicetbass 16’ [3] [9]

Quintatönbass 16’ [3] [9]

Gedacktbass 16’ [1] [9]

Harmonikabass 16’ [4]

Quintbass 10 2/3’ [8]

Flûte 8’ [5]

Gambenbass 8’ [4]

Violonbass 8’ [4]

Diapason 8’ [8]

Principalbass 8’ [10]

Gedacktbass 8’ [11]

Salicet 8’

Aeoline 8’ [4]

Terzbass 6 2/5’ [8]

Quintbass 5 1/3’ [8]

Septime 4 4/7’ [8]

Octav 4’ [8]

Traversflöte 4’ [11]

Stentorgambe 4’ [4]

Aeoline 4’ [4]

Aeoline 2 2/3’ [4]

Aeoline 2’ [4]

Aeoline 1 3/5’ [4]

Aeoline 1 1/3’ [4]

Aeoline 1 1/7’ [4]

Aeoline 1’ [4]

Aeoline 8/9’ [4]

Aeoline 8/15’ [4]

Theorbe 9f 32’ [2]

Harmonika-Regal 16’ [4]

Aeolinen-Regal 8’ [4]

Tritonus 7f 3 1/5’ [2]

Sesquialtera 2f 2 2/3’ [11]

Fourniture maj. 3f 2 2/3’ [8]

Fourniture minor 3f 1’ [8]

Posaune 32’ [2]

Posaune Comb. 32’ [6]

Posaune 16’ [10]

Clarinette 16’ [4]

Bassetthorn 16’ [11]

Physharmonika 16’ [1]

Skinner-Clarinette 8’ [4]

Trompette 8’ [4]

Clarinette 8’ [4]

Trompete 8’

Bassetthorn 8’ [11]

Physharmonika 8’ [1]

Clarine 4’ [4]

Physharmonika 4’ [1]

Cornett 2’ [2]


Koppeln

I – P

II – P

III – P

III – P 4’

IV – P

IV – P 4’

Inverskoppel P D vs. g’


Anmerkungen
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Transmission III
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 Schaltung, wird lagenabhängig aus mehreren anderen Registern generiert
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Transmission II
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 4,28 4,29 4,30 4,31 4,32 4,33 4,34 4,35 4,36 4,37 4,38 4,39 4,40 4,41 4,42 4,43 Transmission IV
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 5,21 5,22 5,23 5,24 5,25 5,26 Extension
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Gruppenzug
  7. Transmission Ped.
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 Transmission I
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 Register mit proportionaler Tontraktur
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 nach Arnstadt, Bachkirche, Johann Friedrich Wender 1703
  11. 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 11,15 11,16 11,17 11,18 11,19 Transmissionslade
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Im Hallendach, über der Bühne


Spielhilfen und technische Besonderheiten

• Tremulanten für I, II, III, IV, Transmissionslade

• Flexible Zuweisung der Schwellpedale

• Jalousieschweller für III und IV

• Wind- und Gehäuseschweller für Physharmonika

• Windschweller für Skinner-Clarinette

• Motordrossel

• Tastendynamik (Steuerung der Proportionalmagneten via Schwellpedal)

• Schwebungskoppeln: Schwebungszustand 8’ I, Schwebungszustand 8’ Trm.lade, Schwebungskoppel A, Schwebungskoppel B, Schwebungskoppel C

• Intervallkoppeln: Intervallkoppel A, Intervallkoppel B, Intervallkoppel C, Intervallkoppel D, Intervallkoppel E

• Bass- und Soprankoppeln (als Daumenpistons)

• Loops: Loop A Loop B, Loop C

• Walze (mit Fußpiston 'Walze an'), ein Standard-Crescendo sowie vier weitere frei programmierbare pro Benutzer

• Physharmonika aus Walze (als Wippe)

• All Next (als Daumenpiston)

• Tutti 1 u. 2 (als Daumenpiston, 1 auch als Wippe)

• 26/15’ und 118,22/46’ (vorbereitet)

• Registerfessel (als Daumenpiston)

• Setzeranlage (Eltec) mit codegeschützten Benutzerprofilen sowie Literaturbereich mit Konzertfunktion etc., diverse Sequenzer

• Schublade für Registranten links seitlich am Spieltisch mit Zugriff auf Sequenzer, Registerfessel, Steuerung der Schwellpedale u. Walze via Motorfader, Display

• Replay-System mit Fernbedienung


Bibliographie

Anmerkungen: Konzept: Prof. em. Dr. h.c. Christoph Bossert

Intonation: Andreas Saage

Quellen/Sichtungen: Beschreibung beim Orgelbauer
Weblinks: Homepage der Hochschule

Wikipedia

Beschreibung beim Orgelbauer

Projekt DVVLIO – Digitalisierung, Vernetzung und Vermittlung in der Lehre der Internationalen Orgelkunst, Disposition (PDF) (Quelle)

YouTube-Kanal von Prof. Christoph Bossert, u.a. mit Playlists zu Würzburg

Videos

Orgelvorstellung (1):
Eine erste knappe Begegnung mit der klanglichen Vielfalt der Klais-Orgel 2016/2024 – Prof. Christoph Bossert:


Videomitschnitt der hochschulöffentlichen Veranstaltung im Rahmen des Seminars „Experimentierfeld Konzertsaalorgel“ vom 29. November 2022 (PDF)


Hermeneutik zu J.S. Bach: Feature 1 / 12: Pièce d'Orgue BWV 572 – Christoph Bossert:


Christoph Bossert – 8 Metamorphosen für Orgel über Nicht-Wissen (2024):


Karwoche 2025 - Teil 1 / 30 // Wege zu einer hermeneutischen Deutung der Kunst der Fuge – Christoph Bossert:


Bach – Rätselfragen der Kunst der Fuge – "Stück 14 Contrap:" – Auflösung durch Christoph Bossert (2024):